Omgaan met schuldgevoelens bij ziekte

Heb je last van schuldgevoelens met betrekking tot je ziekte? Je bent niet alleen.

Oorzaken schuldgevoel bij ziekte

Wanneer je ziek bent, kan je je om tal van redenen schuldig voelen.

Vaak hoor ik zaken als:

• Ik voel mij afhankelijk van anderen en ben hen tot last.

• Ik moet steeds afspraken verplaatsen of annuleren omdat ik mij te moe voel.

• Ik kan niet (zo veel) bijdragen aan het inkomen of het huishouden.

• Ik ben niet langer de partner/moeder die ik was.

• Ik haal niet uit het leven wat er uit te halen zou geweest zijn.

• Ik vraag anderen rekening te houden met mijn grens, mijn dieet, mijn structuur, ...

• Ik heb het gevoel dat ik weinig (terug) kan geven.

Diep vanbinnen geloof je dat je iets fout hebt gedaan, dat het jouw fout is dat je ziek bent.

Door de schuld naar jezelf te richten veroorzaak je jezelf veel extra pijn.

Door bovendien de 'fout' te proberen vermijden of te herstellen (vb. een afspraak toch te laten doorgaan hoewel je er eigenlijk te moe voor bent), respecteer je je eigen grenzen niet.

Hoe ga je met het schuldgevoel om?

Het is belangrijk om te beseffen dat je schuldig voelen niet betekent dat je schuldig bént. Zou je iemand anders in een vergelijkbare situatie op dezelfde manier als schuldige veroordelen? Of zou je zachter zijn voor die persoon en de complexiteit van diens situatie zien?

Durf te kijken waarover je je precies schuldig voelt. Welke overtuigingen liggen hier aan de basis van? Wanneer je bijvoorbeeld schuld voelt na het afzeggen van een afspraak, kan hier de overtuiging aan de basis liggen dat een goede vriendin betekent dat je er bent voor de ander. Afzeggen staat dan gelijk aan de ander in de steek laten.

Deze overtuigingen scherp krijgen en durven benoemen, is de eerste stap om je er op een andere manier tegenover te verhouden.

En wat met kwaadheid, verdriet, onrust, ...? Het antwoord is 'Wijze Zelfzorg'.

Een chronische aandoening gaat vanzelfsprekend gepaard met nog tal van andere mentale, emotionele en relationele uitdagingen:

• Je ervaart verlies na verlies. Je moet misschien afscheid nemen van je (voltijdse) job, je hobby’s, bepaalde dromen, je vermogen om het huishouden te runnen,… Kortom: je rouwt om je oude leven, en je oude 'zelf'…

• Je slaagt er niet in je contacten te onderhouden, relaties staan onder druk, veranderen en verwateren....

• Je voelt je niet begrepen, in de steek gelaten, eenzaam, afgesneden,...

• Je gaat regelmatig over je grenzen en betaalt daar achteraf een grote prijs voor.

• Enzovoort.

Je leeft met een chronische ziekte of pijn, je bent altijd moe en tegelijkertijd wil je:

• Je weer goed voelen in en over jezelf.

• Weer grip krijgen op je eigen leven en voluit leven mét je ziekte.

• Leren hoe je je lichaam kan helpen herstellen.

• Op een vaardige manier leren omgaan met de uitdagingen van het leven met je ziekte.

• Bewegen van verzet naar acceptatie en innerlijke rust.

• Een innerlijke transformatie aangaan.

Het is mijn persoonlijke overtuiging dat dit rouwproces, en alle emoties en uitdagingen die daarbij horen, je op een diepgaand pad van innerlijke groei brengen. De metafoor van de rups en de vlinder vat dit voor mij goed samen:

Jouw rouwproces kan zoals de cocon van een rups fungeren, en geheime schatten in

jezelf laten ontpoppen tot een mooie vlinder.

Deze metafoor is daarom de kapstok geworden waaraan ik het groeitraject 'Wijs Leven met chronische vermoeidheid, ziekte en pijn' heb opgehangen.

Het pad is onderverdeeld in drie delen:

1) Hoe kan ik omgaan met het verlies van mijn leven als rups?

2) Hoe kan ik er voor mezelf zijn te midden van de vele veranderingen in mijn leven?

3) Hoe kan ik mijn hart openen voor nieuwe mogelijkheden?

Inhoudelijke samenvatting van het online traject 'Wijs Leven'.

In het tweede deel komen de bovenstaande thema's zoals gevoelens van schuld aan bod. De bedoeling is om te leren ze vanuit een ander perspectief te benaderen, namelijk die van wat ik 'Wijze Zelfzorg' ben gaan noemen:

Het doel is om een perspectiefwissel te maken van een negatieve naar een positieve

benadering van zelfzorg en herstel. Zelfzorg gaat immers niet enkel om crashes te vermijden

of na een crash noodzakelijke (vaak inactieve of zinloze) herstelmomenten in te bouwen

(= negatieve benadering).

Zelfzorg en herstel dienen als volwaardige, zinvolle momenten te worden opgevat. Het zijn

momenten die je helpen her-bronnen; die je verbinden met de innerlijke bron en je ziel

voeden. Geen moetens, maar willens.

Ik noem deze positieve benadering daarom ook Wijze Zelfzorg. We moeten veel aandacht

besteden aan zelfzorg en herstel, laat ons dit dan op een zo zinvol mogelijke manier

inrichten. (uit 'Wijs Leven', Tine Van Ingelgem, 2022)

Wil je meer weten over het groeitraject? Alle info is terug te vinden via deze link.

Tot later.

Tine van Ingelgem

Dag lieve lezer. Mijn naam is Tine. Ik ben werkzaam als psycholoog en psychotherapeut. Ik heb een bijzondere voorliefde voor meditatie, yoga, zingeving en zelfcompassie.

Tevens ben ik opgeleid als hartcoherentiecoach, mindfulnesstrainer, yogadocent en verdiepte me in de polyvagaaltheorie en verliesbegeleiding.

Met De Kunst van het Ziek Zijn wil ik mensen helpen om voluit en sprankelend te leven met hun vermoeidheid, ziekte of pijn.